Miejscowości związane z Zambrzyckimi:
Franciszek Zambrzycki lat 21 (?) z folwarku Borowe, parafii Ikaźń, syn Antoniego i Marianny z Rychłowskich Zambrzyckich ożenił się 15. czerwca 1852. r. w kościele parafialnym w Drui ze szlachcianką Petronelą Naruszewicz, panną lat 20 ze wsi Sołopinki, parafii Druja, córką Jana i Anieli z Rudominów Naruszewiczów. Ślubu udzielił ks. Kazimierz Aleksandrowicz. Świadkami zaślubin byli: Stanisław Szpakowski, Adam Szpakowski, Józef Koncewicz, Justyn Naruszewicz. Ikaźń – miasteczko w powiecie dziśnieńskim (Dzisna) na zachodnim brzegu Jeziora Ikaźń. Do Dzisny (na wschód) 80 wiorst, do Wilna 340 wiorst. Trzeci okręg administracyjny. W 1879. roku żyje tu 541 mieszkańców - 270 mężczyzn i 271 kobiet. Jest tu parafialna cerkiew prawosławna i drewniany parafialny kościół katolicki pod wezwaniem Bożego Ciała. Parafia prawosławna ma jedną filię i 1241 parafian, a parafia katolicka klasy trzeciej dekanatu dziśnieńskiego liczy 9238 wiernych i ma dwie kaplice: Borodzienicze oraz Podziawy. W XVI. Wieku Ikaźń należała do książąt Prońskich, którzy tu mieli swój zamek; tutejszy kościół katolicki fundowany był przez wojewodę podlaskiego Iwana Siemionowicza. Od Prońskich nabył Ikaźń Strabowski i oddał kościół tutejszym kalwinom. Gwagnin tak wspomina Ikaźń: „Ikaźnia, zamek murowany y miasto drzewiane, nad rzeką tegoż nazwiska (myli się, bo nad jeziorem) od Bratysławia we dwie mil leży.” Jan Sapieha starosta brasławski, pisarz litewski, będąc kanclerzem królowej Heleny, żony króla Aleksandra, otrzymuje przywilej od tegoż króla w roku 1504 na Ikaźń, z pozwoleniem zakładania miasta, zamku i wznoszenia rozmaitych budowli według swego upodobania; tenże Jan Stanisław Sapieha wojewoda witebski, marszałek litewski, czyni fundusz na kościół w roku 1509. i naznacza sumę pewną do uczciwego utrzymania trzech księży. Roku 1588. Andrzej Pawłowicz Sapieha, podczaszy litewski, wojewodzic witebski, daję donację na Ikaźń, Zamorz i Pohost Leonowi Sapieże, podkanclerzowi litewskiemu. W roku 1591. Mikołaj wojewoda witebski i Bohdan Pawłowiczowie Sapiehowie bracia sprzedają swe części Leonowi Sapieże. W roku 1654., w czasie wojny moskiewskiej, Jan Drozdowski, podczaszy brasławski, fortecę Ikaźń poddał, za co był zmuszony usprawiedliwiać się przed królem. Tradycja podaje, że zatopił on w jeziorze skarby, aby się nie dostały w obce ręce. Leon Sapieha, kanclerz Wielkiego Księstwa Litewskiego, powodowany gorliwością w rozkrzewianiu wiary, chcąc podnieść z ruin świątynie rzymsko-katolickie w swoich dziedzicznych dobrach Ikaźń i Pohost, dobrowolnym swym listem i wieczystym zapisem w roku 1596. (28 maja) wydanym w Warszawie wymienione kościoły zaopatrzył w fundusze. Oprócz celu głównego takiej fundacji (chwały Boga) nie zapomniał o środkach oświecenia ludu oraz o cierpiącej ludzkości wkładając na księdza obowiązek zaspokajania potrzeb szkoły i szpitala. Kościół otrzymał wyznaczenie lokacyjne na miejscu zboru kalwińskiego, z cmentarzem oraz gruntem na mieszkanie księdza, szkołę, szpital, oddanym ze wszystkimi poddanymi, mieszczanami, ich powinnościami, domami, ogrodami, służbą, czynszami i innymi pożytkami. Tytułem paszni nadany folwark przy miasteczku (nazywany Księżpol) miał powierzchni 5 włók i 7 mórg, przy tym także wioskę Cielenicze z gruntem 5 włók, Reutowicze – 4 włóki, według dawnych granic, z pozwoleniem na łowienie ryb w jeziorze oraz wszelką inwentarzową przynależnością. Tym wieczystym zapisem fundator uwolnił siebie i swoich następców od uiszczania wszelkich należności obciążając tym obowiązkiem kapitułę kościoła Św. Stanisława i jezuitów z kolegium wileńskiego. W roku 1596. 16. czerwca taki dobrowolny list wieczysty- zapis Stanisława Sapiehy do akt grodzkich Trybunału Wileńskiego został wniesiony i zatwierdzony przez króla Zygmunta III. Jan Stanisław Sapieha, marszałek litewski, ufundował cerkiew w Kaźni w 1627. roku. Kościół ikaźnieński, ufundowany przez Sapiehę, spłonął w 1812. roku w czasie wojny z Francuzami; dzisiejszy został odbudowany ze składek. Znajduje się w nim pomnik z białego marmuru, wystawiony dla Alojzego Dmochowskiego, sędziego brasławskiego, wzniesiony w 1815. roku. W roku 1712. Ikaźń należała do Mikołaja Dusiackiego Rudominy; około roku 1740. była we władaniu Petroneli z Wołłodkowiczów Szczyttowej, kasztelanowej mścisławskiej. W 1753. roku Aleksander Sapieha, wojewoda połocki, sprzedał Ikaźń Mikołajowi Łopacińskiemu, instygatorowi (prokuratorowi) litewskiemu, ten zaś odsprzedał ją swemu szwagrowi, Stanisławowi Pruszyńskiemu, kasztelanowi smoleńskiemu, i jego żonie Mariannie z Kopciów. Około roku 1758. Ikaźń przeszła na syna Tadeusza Burzyńskiego, którego córka Teresa wychodząc za mąż za Franciszka hrabiego Dunina Jundziłła, wniosła te dobra w dom Jundziłłów. Później objął Ikaźń Wiktor hrabia Jundziłł, a około roku 1820. miasteczko, drogą eksdywizji, przeszło do rąk kupców z Rygi, od których kupił je Jan Roemer, marszałek rzeczycki. W roku 1866. Ikaźń jest własnością Józefa Roemera, syna Jana. Do Ikaźni należały: Antary, całe Milki (podzielone później na kilka części), Zamosze, Pohost, Kupczelin, Jundziłłowo, Mudzielewszczyzna i Jakubielewszczyzna (nazwana później: Nizin). Dane o miasteczku Ikaźń pochodzą z roku 1866.
|
Miejscowości związane z Zambrzyckimi: