Kołaki Kościelne – wieś szlachecka i włościańska w gminie Kossaki, parafia Kołaki, powiat łomżyński  (Łomża).Jest ty kościół parafialny, szkółka i urząd gminy.

        W 1827. roku było tu 20 domów, 255 mieszkańców. Parafia katolicka dekanatu łomżyńskiego  liczy 3138 dusz.

         Folwark  Kołaki - Czachy ( z przyległością Szczodruchy Wypychy, wsiami: Kołaki – Czachy  i  Kołaki - Kościelne), według wiadomości z roku1866. jest rozległy i ma 635 mórg; grunta orne i leśne 294 morgi, łąk 60 mórg, lasu 61 mórg, zarośli 126 mórg, nieużytków i placów 84 morgi.

         Wieś  Kołaki- Czachy ma 10 osad z gruntem 89 mórg.

         Wieś  Kołaki – Kościelne ma 12 osad z gruntem 76 mórg.

         Wieś  Kołaki – Czarny Las to wieś szlachecka i włościańska w powiecie szczuczyńskim, gmina Bełda, parafia Rajgród. W 1827. roku było tu 14 domów, w których żyło 87 mieszkańców.

         Wieś  Kołaki – Strumiłowo  i  Kołaki – Pietrzychowo  (lub: Wietrzychowo)  to wsie w powiecie kolneńskim (Kolno), gmina Rogienice, parafia Mały Płock. W 1827. roku Kołaki – Strumiłowo miały 22 domy i 178 mieszkańców, Kołaki – Pietrzychowo 14 domów i 89 mieszkańców. (dane z roku 1866).

Jest to gniazdo Kołakowskich i Zambrzyckich wspominane w dokumentach z 1421. roku (Gloger).